Skoltismo - Travivismo – Preparismo

Fare de: Zbigniew Wybraniec

Akvo-vaporigaj Fridujoj (Malvarigiloj).

Ekzistas ankoraŭ multaj landoj en la mondo kiuj bezonas helpon pri sia ekonomia evoluado, eĉ spite de la kurantatempa, alta teĥnologia evoluo de la mondo en la ĝenerala senco. Tiu ĉi artikolo celas helpi ĝuste tiujn ĉi en la disvolviĝantaj mondopartoj. Mi kredas ke uzado de la Internacia Lingvo por tiu ĉi celo estas multe pli praktika kaj utila, ol la senĉesaj apelacioj kaj alvokoj.Ĉe la fino de ĉi tiu artikolo, la leganto trovos areson de la organizo kiu delonge okupiĝas pri tia praktika helpado, la Praktika Akcio, “Praktical Action”. Ĉe la Universala Vivo Ligo, kaj la Universala Vivo eklezio ni celas – inter aliaj – ankaŭ praktikan aplikadon de la Internacia Lingvo – Esperanto por faciligado de la vivo de siaj membroj, kaj aliaj kiuj povas uzi tiun ĉi lingvon.La Universala Vivo Ligo estas idee ligita kun la Universala Vivo Eklezio, ili ambaŭ fojfoje ankaŭ uzas la samajn blazonojn, ktp. Fundamente tamen, la UVL kaj la UVE diferencas unu de la alia pro pluraj siaj aspektoj. Jen estas la fundamentaj du el inter ili:

1. UVE estas organizo religia, estante eklezio. ĝi estas ankaŭ registrita kiel la Eklezio.
2. UVL estas kultura kaj socia organizo laika (sekulara). UVL do estas la movado ne-religia (do sekulara), ĝi kunlaboras kun la UVE en ĉiuj tiuj ĉi kazoj kiam la organizataj eventoj de ne havas iun religian, eklezian karakteron.

Mallonge resumante: La Universala Vivo Ligo kaj la Universala Vivo Eklezio estas parto de unu movado kun du bazaj organizoj en sia strukturo. Ĝi inkludas kaj sekularajn ĝeneral-movadajn elementojn, kaj religiajn elementojn kun eklezia karaktero por ĉiuj tiuj ĉi kiuj sentas la bezonon por pli spiritaj, pli ekleziaj en sia karaktero eventoj kaj okazaĵoj, krom kutima socia kaj kultura agado.

Sed jen, ek al la praktika laboro kaj iom da praktike aplikeblaj materialoj por ĉiuj tiuj ĉi kiuj aliĝis al nia movado por gajni iujn praktikajn spertojn kaj helpon, per uzao de Esperanto.

Ĉi tiun fojon mi volas paroli pri konservado de la manĝ-produktoj kaj diversaj plantodevenaj nutraĵoj en tropika klimato per uzado de la primitivaj sed efektivaj akvo-elvarporaj malvarmigiloj.
Sube vi vidas la unuan desegnon de unu el inter multaj formoj de tiaj fridujoj, ĝis nun uzataj per malriĉaj homoj en la sub-evoluintaj, disvolviĝantaj, landoj (iam nomataj landoj de la “tria mondo”), speciale tiuj kun la tropikaj kaj dezertecaj klimatoj. Tio ĉi estas ankaŭ bona scii por ĉiuj kiujn interesas la travivismo, la skoltismo, la preparismo, kaj similaj parencaj movadoj, kaj volus lerni kiel travivi en malfacilaj vivkondiĉoj, kiem mankas elektro, gaso, ks.
Tiuj ĉi desegnoj devenas el la eldonaĵo de la organizo Praktika Akcio “Practical Action”, kiu celas helpi homoj vivantajn en la landoj de la tn. Tria Mondo, kie ili ankoraŭ ne havas elektraon aŭ gason por povi uzi la glaciŝrankonjn, ks. Aplikaĵojn de la ĉiutaga vivo

Dezajnoskizo de la Janata tipo de malvarmigilo.

 

La simplaj malvarmigilo-dezajnoj kiuj estas prezentitaj en tiu ĉi artikolo estas uzeblaj ĉie en la varmega, varma kaj modera klimatzonoj, kie la elektro, kaj kutima glaciŝranko ne estas atingebla sed oni devas zorgi pri tenado de sia manĝaĵo laŭeble freŝa. Mi esperas ke niaj Afrikaj, Aziaj kaj Sudamerikaj legantoj kiuj scias esperanton povos uzi tiujn ĉi materialojn en siaj vivoj sukcese kaj kun bonaj rezultoj. Tiel, Esperanto estus ankaŭ vere praktika ilo de komunikado, pli praktika ol nur esti iu formo de sole socia komunikado, la bailado sen iuj veraj praktikaj aplikoj en la ĉiutaga vivo.

La malsupre videbla lignokarba malvarmigilo estas tre facile farebla el la ligno kaj latiso (reto) el metalo, plasto, aŭ iu alia materialo, eĉ iu ligna fibro el bambuo, seka gras-fibro, ks.

Ĉar neniuj detrue altaj aŭ malataj temperaturoj, nek korodaj materialoj estas envolvitaj en tiu ĉi dezajno, tiu ĉi fridujo estas facile farebla, povas esti uzata dum tre longa tempo, estas facile riparebla, kaj se bezone facile rekonstruebla. Ĝi estas facila por fari per iu ajn persono eĉ kun tre averaĝaj kapablecoj. Mi jam vidis tiun ĉi fridujon prezentitan en malnova eldono de la Aŭstralia travivista libro “The Australian Bushkraft” (plej proksime tradukebla: La Aŭstralia Veprejvivo), kie ĝi estas priskribita kiel la veprej-fridujo pasintatempe populara en Aŭstralio en preskaŭ ĉiuj, Aŭstraliaj Veprejdomiciloj “Homesteads”, dum la tempoj kiam la elektro ankoraŭ estis ne atingebla, kaj homoj devis vivi sen ties bonfaraj influoj kaj helpo.

 La ĝenerala dezajnoskizo de la lignokarba malvarmiga ŝranko.

Mi mem vidis ĝin ankaŭ en la ĉiutaga uzo en Coober Pedy, kiam mi vivis kaj laboris tie. Ĝi estas la mezgranda (por la centraŭstraliaj kondiĉoj) opalminista urbeto en la Centra Sud-Aŭstralio, kun la tipe dezerta klimato, kie pluraj ministoj por longa tempo ne havis eblecon uzi elektron por longa tempo. Pluraj vivantaj pli for de la urbeto mem, eĉ ĝis nun trovas elektron esti la lukso, kun ekstreme altaj brulaĵkostoj, por uzi la elektro-generilojn. Ĉie tie tiutipa malvarmigilo estas io treege bonvena, utilega kaj bezona eĉ ĝis nun.
Universala Vivo Ligo, estas ĉiam koncernita pri la sekureco kaj bonfarto de siaj samsekvantoj, kiel vi certe trovos tion trarigarante niajn retejojn kaj blogojn en ĉiuj tri uzataj lingvoj. Sekve oni eldonas ĉe UVL diversajn materialojn kiuj estas destinitaj helpi travivi, kaj kontinui la vivon, en laŭeble bonaj sano-kondiĉoj en la vivsituacioj eĉ tre ekstremaj.
Tio postulas almenaŭ bazanjn sciojn kiel travivi en la ekstremaj vivkondiĉoj – kiel ekz. naturaj aŭ homfaritaj katastrofoj, la konsekvenco de iu milito, aŭ iuj ajn aliaj danĝeraj, malfacilaj situacioj.

Plimulto da materialoj publikataj estas kutime la kompilaĵoj kaj/aŭ tradukaĵoj de diversaj artikoloj kutime publikataj en la blogo de UVL “La Praktiko” en la portalo Esperlando kaj en aliaj elektronikaj publikaĵoj kaj eldonaĵoj, kaj de UVL kaj de Esperlando. Mi publikigas ĉi tie materialojn el diversaj fontoj trovitaj kaj tradukitaj esperanten, dum esplorado ĉe la Interreto, bibliotentoj, librejoj, librovendejoj, kaj ĉiuj atingeblaj fontoj de scio, informo kaj edukado atingebla senpage al ĉiuj en la Angla, Pola kaj Esperanto lingvoj.
Baldaŭ mi intencas eldoni ĉion ankaŭ libroforme, pri kio mi jam laboras de ioma tempo, sed intertempe, jam nun ĉiu povas havi iom da tiuj materialoj, senpage. Se vi volus havi la broŝuron, “Akvo kiel Brulaĵo” senpage, en la pdf, formato, vi trovos ĝin en la sekcio “Elŝutoj”. Tamen, por uzi la sekcion “Elŝutoj”, oni devas aliĝi kaj post tio skribi al la Administranjto petante la specialan aliran pasvorton al tiu sekcio, kiu estas la sama por ĉiuj ties uzantoj. Tio ĉi estas la sekcio privata, kaj destinita nur por la membroj kiuj petis ties uzeblecon.

 Alternativaj malvarmigiloj por freŝteni la nutraĵojn en Sudano

 En Suano, la Praktika Akcio “Practical Action” kaj Woman's Association for Erthenware Manufacturing ekspeimentas kun la dezajno por konservado dde nutraĵoj farita per Sr-o Mohammed Bah Baba. La celo de la eksperimentao estis malkovri kiel efektiva kaj ekonomia estas la “Zeer” sistema nutraĵ-konservado pri la konservado de la manĝaĵoj en la vera vivo. La nomo “zeer” estas la Araba vorto por la grandaj potoj tiucele uzataj. La rezultoj estas prezentitaj en la sube sekvanta listo-tabulo.
Kiel la rezulto de la testoj, la organizo “Woman's Association for Earthenware Manufacturing” komencis produkti kaj merkatigi la potojn speciale por la konservado de la nutraĵoj.

 

La Bambua malvarmigilo.

La bazo de la malvarmigilo estas farita el la grande-diametra pleto kiu enhavas la akvon. Brikoj estas metitaj en tiun ĉi pleton, kaj la malfermita teksita cilindro el bambua aŭ alia simila materialo estas metita sur la supron de la brikoj. Grajnosaka ŝtofo (engl: hessian) estas ĉirkaŭvolvita ĉirkaŭ la bambua framo, certiĝante ke la ŝtofo estas enmergita en la akvon por allasi la akvon esti altirita supren, laŭlonge de la cilindra vando. La nutraĵo estas tenata en tiu ĉi cilindro, kun la kovrilo metita sur ties supron.

La Almira malvarmigilo-tipo. 

La Almira, estas iom pli kompleksa dezajno, kiu havas la lignan framon kovritan per la ŝtofo. Tie troviĝas ankaŭ la akvopleto, ĉe la bazo, kaj ĉe la supro de la framo en kiun la ŝtofo enmergiĝas, tiel tenante ĝin malseka. La hinĝita pordo kaj internaj benkoj allasas la facilan atingeblecon de la storitaj (konservitaj) nutraĵoj.