Fajro Sen Alumetoj Laŭ La Skolta Maniero
Tiu ĉi artikolo devenas el la libro, Everyday Science with Projects by William H. Snyder, el la jaro 1919 (tial ĝi komencas per desegno nro 5). Se vi provos starti fajron per tiu ĉi maniero, apliku normalajn singardaĵojn pri sekureco kiujn oni normale uzu kiam bruligi iun ajn fajron, kaj certiĝu ke vi troviĝas por tiu ĉi celo en la tereno kie oni povas uzi la kampfajron."Kvin aĵoj estas bezonaj por fari fajron per lignostango-frotado: la borilo aŭ turnilo, la ligna fajro-panelo kun la fajro-kaptilo, la tenilo, la arko, kaj la tindro".
Elektante lignon por fari la borilon kaj la fajropanelon, oni devas elekti ĝin tre zorgoplene. La ligno deus esti seka krom esti sezonigita dum longa tempo, kaj fortika. Rezinhavaj aŭ gumsukaj lignojdevus esti evitataj. Bona testo devus esti tia ke la bona lignopvolvo elmuelita por la prova celo devus esti unustruktureca kiam tuŝi ĝin, ne graveleca aŭ glueca. Du el inter la plej bonaj, kaj plej vaste disigitaj lignoj estas: la kotonligno kaj la salikoligno. Eĉ pli bona ol tiuj ĉi du estas: la ciprisoligno, aŭ simila, se oni povas trovi ilin. Se naniu tia estas ie proksime, provu molan aceron, ulmon, sikamoron, akacion, ktp.
Borilo. - El la rekta seka branĉo aŭ peco de la sezonigita ligno, formu krudan rondigan turnilon, longan je proksimume 12 coloj, (12" (12 in = 30.5 cm)) kaj ne pli ol 3/4 da colo en la diametro,(3/4" (0.75 in = 1.9 cm)). Akrigu ambaŭ la finojn de la lignostango, kiel montrite sur la Desegno 5.
Fajro-panelo - Prenu pecon da ligno ne pli ol 12 colojn longan,(12" (12 in = 30.5 cm)) 2 aŭ 3 colojn larĝan (2" (2 in = 5.08 cm) aŭ 3" (3 in = 7.62 cm)) , kaj ne pli ol 3/4 da colo dikan (3/4" (0.75 in = 1.9 cm)). Ĉe unu flanko de ĉi tiu panelo, ĉirkaŭ du trionojn da distanco de unu fino, tranĉu la noĉon 1/2 da colo (1/2" (0.5 in = 1.27 cm)) profundan kaj reliefigu ĝin iomete direkten al la suba flanko de la panelo. Ĉirkaŭ 1/8-on da colo (1/8" (0.125 in = 3.17 mm)), aŭ eĉ malpli, de pintfino de la noĉo (ĉe la pinto de la triangula formo de la noĉo) faru etan kaveton en la panelo, kiel montrita sur la desegno 6, A. (Figure 6, A)
La Tenilo. - Se nenio pli bona haveblas proksime, faru la pinarbo-lignan tenilon kiu komforte teneblos en la mano. faru la konveksan truon en ties plata surfaco. ĉirkau 1/4 da colo (1/4" (0.25 in = 6.35 mm)) en diametro kaj 1/4 da colo (1/4" (0.25 in = 6.35 mm)) profundan. 
Se vi intencas praktitki fajrofaradon dum kampadejaj vojaĝoj sufiĉe ofte, vi certe trovos ĝin esti tre granda ŝparo de tempo se vi faros la tenilon por konstanta uzado. Trovu do solidan lignopecon, 5 colojn (5" (5 in = 12.7 cm)) aŭ 6 colojn (6" (6 in = 15.2 cm)) longan, 1, kaj 3/4 da colo larĝan, (1" (1 in = 2.54 cm) kaj 3/4" (0.75 in = 1.9 cm)) kaj kiu estu ĉirkaŭ 1 kaj 1/2-on da coloj dika (1" (1 in = 2.54 cm) kaj 1/2" (0.5 in = 1.27 cm)). En la centro de ĉi tiu lignopeco, firmigu rondan pecon da sapoŝtono aŭ marmoro je la diametro da 1 colo kaj je 3/4 da colo dika. En la centro de tiu ĉi peco de ŝtono faru malgrandan, kaj glatan, kaveton larĝan je 3/8 da colo (3/8" (0.375 in = 9.52 mm)) kaj profundan je 3/8 da colo (3/8" (0.375 in = 9.52 mm)), La kontraŭfacan, duon-globforman parton de tiu ĉi tenilo formu ĉi tiel ke ĝi ĝuste taŭgu komforte al via mano dum povi, esti firme tenata. La tenilo estas nun jam preta por uzi. Vidu desegnon 7 (Figure 7).
Arko. - Por tiu ĉi celo oni povas uzi iun ajn iomete kurvitan rigidan kaj fortikan ligno-branĉon, longan je 18 coloj (18" (18 in = 45.7 cm)) ĝis 24 coloj (24" (24 in = 61 cm)). Fastfirmigu al la arko, besthautan rimenon (eble el la pantalona zono, aŭ iu alia fleksebla hautaĵo)., ĉirkaŭ 3/8 da colo larĝan (3/8" (0.375 in = 9.52 mm)), kiel ĉe la bildo 8 (Figure 8). La rimeno devus esti sufiĉe streĉita, ĝuste tiel ke kiam oni turnos ĝin adician unu turnon ĉirkaŭ la borilstango, ĝi iĝu strikta, vidu pri tio la suban desegnon 9 (Figure 9). 
Tindro - Iu ajn seka, faje disdividita materialo kiu facile ek-flamiĝas pro la sparko nomiĝas la Tindro.
Tre bone servos por tiu celo la muelita cedra barko (arboŝelo) manpreno da seka herbo, frakasitaj sekaj arbofolioj, selikaj floroj (katetoj), elskraĉita cedrolignaĵo aŭ seka selikarba lignaĵo. Ĉiu ajn observema persono povos trovi multegon da bona bona tindromaterialo en la arbaro.
Aldone al tiu ĉi tindro, kiu estas uzata por flegi la ekardiĝintan sparkon ĝis ĝi iĝu la flamo, la fajro-faranto devus havi ĉemane la kolekton da branĉetoj, long-tigajn sekajn herbojn, barkfendaĵon (arbohaŭtaĵo), dis-splitaĵojn el seka ligno, ktp. por uzi ilin kiel ek-fajraĵo por pli granda brulprocezo kiu ĝin sekvu.
Por fari la fajron - Metu la fajro-panelon sur la firma grundo aŭ sur plataj ŝtonoj aŭ plata roko, aŭ alia firma fundamento kie la fajro-panelo povas esti preventita de glitiĝo aŭ balancado. Englitu etan ĉipeton sub la noĉon de la fajro-panela fajrejo.
Ĉirkaŭvolvu rimenon de la arko unu fojon ĉirkaŭ la boril-stango. Se ĝi estas farita laŭ la ĝusta longeco, ĝi devus nun esti strikta. Lokigu unu finon de la borstango en la kavaĵon proksiman al pinto de la noĉo de la fajro-panelo, surmetu sur ties supran finaĵon la tenilon, kaj per sia maldekstra mano tenu la bor-stangon en la vertikala pozicio rilate al la panelo. Firmigu la fajro-panelon per sia maldekstra futo, kaj senmovigu vian maldekstran manon per apogi vian maldekstran pojnon kontraŭ via maldekstra tibio. Tio ĉi celas ebligi al vi teni la borstangon neŝanĝiĝeme en la vertikala pozicio Desegno 9 (Figure 9).
Nun, per via dekstra mano tiradu la arkon malrapide kaj sen-ŝanĝiĝeme, tien kaj reen, laŭlonge de la plena longeco de ties rimeno kaj premante malforte la tenilon. Tenu la arkon horizontala kaj ne tuŝu per ĝi la borstangon, dum kiam "segi" tien kaj reen. Turniĝado de la borstango baldaŭ 'enmordigos" ĝin en la panelon, el-borante pulvorigitan lignaĵon. Kiam ĝi komencos fumi, surmetu iom pli da premo sur la tenilon, kaj per tio sur la borstangon, kaj boru iom pli rapide. Kiam la ligno-polvaĵo eliras eksteren kaj la fumo pliiĝas ĝis la konsiderinde granda nivelo vi, verŝajne, jam havas la fajro-sparkon.
Tre zorgoplene kaj singarde supren levu la fajro-panelon tiel ke oni lasu la fumantan polvon netuŝita, sur la ligno-ĉipo. Ĝentile ventumu tion per la mano, ĝis la brila ardaĵo. Tiam metu iometon da tindro sur la ardanta polvo kaj blovu ĝis la tindro ekflamos. Sekvu tion per la ekbrulaĵo. La fajro do estas jam startita.
N. B." Se vi estas maldekstre mana persono, vi verŝajne preferos renversi la instrukciojn koncerne al la maldekstra kaj dekstra manoj."Kiel Liberiĝi de la Energimonopoloj
Elektro (parto 1)
Ĉiuj scias ke la prezoj de alternativaj energiproduktaj aparatoj kaj maŝinaro estas plej ofte prohibicie altaj en komparo kun nivelo de veraj gajnoj pri monŝparo kaj veraj kapablecoj. Sunlumaj elektropaneloj kiuj lastatempe estas sufiĉe altefikaj estas tamen tiel altkostaj ke ties populara uzo estas simple malebligita. Malavantaĝo de ili estas ankaŭ la malebleco funkcii dum la vesperoj, frumatenoj kaj noktoj, kio deprenas de ties uzeblo pli-grandan parton de diurno (tagnokto) eĉ n la regionoj kiel la tagoj plej longas. Ili ankaŭ ne multe uzeblas en la sub-polusaj regionoj de la mondo. Ties uzeblo kaj praktika efikeco tute estas tre bona en pluraj regionoj kie sunlumo estas limigita per ofta nubkovraĵo, nebuleco, ks. Kvankam ili pliiĝas en populareco laŭlonge de po-grada falado de ties prezoj, ili tamen ne estas tre bona solvo kompare al kostoj.
Pli bona estas sistemo kiu uzas ventenergion por povigi elektrogeneratorn kiu sendas elektron al la hejma poviga sistemo aŭ bateribanko kiu laŭvice povigas hejmon pere de la elektroinvertilo transformanta 12V aŭ 24V konstantan elektron je la uzebla hejme alterna elektro-kurento kun elektro-tenso de 220V-240 V en plimulto de la mondo, aŭ 110V en Usono. Tia sistemo estas ofte kelkoble malpli kosta ol la Sunradia elektro-panelo mem. Oni devas konscii ke la sunpanela sistemo tute ne povas esti uzata sen la elektroinvertilo, dum la ventelekrejo ofte povas esti uzita rekte. En ambaŭ sistemoj, kaj la sunpanela kaj la vento-pela, plej ofte oni devas uzi elektroinvertilojn kaj bateribankojn, do ŝparo je la kosto de la sunpanelo mem almenaŭ duonigas koston de la instalaĵo, ofte triobligante ties kapablecon je la sama kosto.
Mi esploris longtempe la kostojn de la sunlumaj elektropaneloj kaj ventelektrejojn. Nur lastatempe eblas en Adelajdo aĉeti la sunpanelon kun kapableco de 65.00 Watoj kapableco kontraŭ 580 AŬD. Tio ĉi estas la plej malmultekosta panelo kian mi trovis, kaj ĝi ne povos povigi mian laptopon (porteblan komputilon), ĉar ĝi uzas 92 W da elektro-energio. Por ne havi problemojn, krom du baterioj por mezgranda bateribanko kontraŭ kosto de ĉirkaŭ 150 AŬD mi devus aĉeti ankaŭ 2 tiajn elektrosunpanelojn kontraŭ elspezo de 1160.00 AŬD. Se mi estus bonŝanca, eble mi sukcesus elnegoci 10% rabaton. Do plu iom pli ol 1000.00AŬD. Baterioj kostus ĉirkaŭ 300.00AŬD. Resume tio egalus al proksimume 1300.00 AŬD nur por la sunpaneloj kaj akumulatoroj por nur 120 W da energikapableco, kio estas tre, tre, tre multekosta. En tia situacio prefereblas tute ne uzi la sunpanelon sed prefere la aŭtomobilan alternatoron por reŝargi de tempo al tempo bateriojn, kun unu pli akumulatoro kaj kuniganta bateriojn kablaro. Tio ĉi estos multe malpli kosta kaj praktika, ĉar ja la elekroinvertilon oni devas havi en iu ajn kazo. Kosto de pli ol 1000.00 dolaroj por 160 W da elektro-kapableco estas neniel ekonomia nek valora konsideri.
Mi trovis en unu vendejo malgrandan ventan elektrejon kun kapableco de 350 W kontraŭ 380 dolaroj. Laŭ mia sperto, praktika kapableco de averaĝa ventelektrjo en normala uzo atingas ĉirkaŭ duonon de ties maksimuma kapableco, kun escepto de grandaj ventoj, kiuj malofte forte blovas. Mi eksciis ke se ankaŭ aĉeti profund-ciklan baterion, ili malaltigos koston de la ventelektrejo ĝis 330 dolaroj kaj la baterion oni aĉetos kontraŭ 230.00 dolaroj, do malpli je 50 dolaroj. Oni do povas ŝpari je tiu aĉeto 100 dolarojn kaj kontraŭ tuto de 560 dolaroj oni povas havi sistemon kapablan je averaĝe 150 W. La vento ne estas limigita nur ĝis la tago tempo, kiel la sunlumo, Ĝi blovas tutan diurnon, kaj fakte, ĝi eĉ pli intensiĝas ĝuste dum la fruaj vesperoj, ĝuste tiam kiam normale oni bezonas uzi elektron plej intense.
Estas bone sciata ke la vento foje ne blovas aŭ estas tro mizera por povigi la elektrejon, kio okazas ofte, kvankam nur malofte dum longa tempo. Ĝuste por tiu ĉi celo servas la bateria banko, kiu servas ankaŭ kiel la amortizilo, por tiaj ĝuste senventaj periodoj. Averaĝe tamen, estus malofta ke oni devus uzi elektron konservitan en baterioj dum tre etenditaj tempo daŭroj, kaj la ventelektrejo mem provizas sufiĉan elektron por normala ne tro intensa uzo. Laptopo kun povo de 92 W povas labori en tia sistemo kune kun unu malgranda fridujo, ventumilo, kaj energiŝpara 15-20 W lampo. Stoka kapacito de ĉiuj baterioj sufiĉas por longa funkciado de tia sistemo sen la vento, krom esti facile reŝargebla el aŭtomobila elektro-sistemo en kriza situacio. Akumulatoroj funkcias ankaŭ kiel ebenigilo (amortizatizilo) de la uzado de elektro, kaj estas bone ekipi tian sistemon per almenaŭ unu kroma baterio kio aldonas al la sistemo pli longan funkcieblecon.
